Bijlage 2. Gewijzigde winstnemingssystematiek HvdH/VBS
Ter inleiding
In het Statenvoorstel bij deze Slotwijziging 2022 is in een beslispunt opgenomen dat de winstnemingssystematiek van het gebiedsontwikkelingsprogramma Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg in het jaar 2022 is gewijzigd. Het financiële effect daarvan is verwerkt via beleidsdoel 1.2. In deze bijlage bij de Slotwijziging wordt hier een nadere toelichting op gegeven.
Terugblik
Sinds de jaarrekening 2018 worden de projecten van het gebiedsontwikkelingsprogramma Hart van de Heuvelrug / Vliegbasis Soesterberg op verschillende plekken op de provinciale balans verantwoord. Het criterium daarvoor is de aard van het project in combinatie met het eigendom van de grond. Zo zijn:
- de saldi van afgesloten projecten, o.a. Beheerfonds, opgenomen in de Immateriële vaste activa;
- de nog niet afgesloten natuurontwikkelingsprojecten, waarvan de grond niet in eigendom is van de PU, opgenomen in de Immateriële vaste activa;
- de nog niet afgesloten natuurontwikkelingsprojecten, waarvan de grond in eigendom is van de PU, opgenomen in de Materiële vaste activa;
- de grondexploitatie-projecten Richelleweg, Sortie 16 en Woonwijk Vliegbasis Soesterberg (VBS) onderdeel van de Voorraden.
Volgens de regels van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) schrijven we af op de afgesloten natuurontwikkelingsprojecten en is er sprake van tussentijdse winstneming op de grondexploitatie-projecten op basis van de POC-berekening (Percentage of Completion). Deze lasten en baten worden verantwoord op programma 1 en het saldo wordt verrekend met de bestemmingsreserve (egalisatie) Hart van de Heuvelrug.
Wijziging in 2022
Op basis van voortschrijdend inzicht hebben we in 2022 besloten om de huidige grondexploitaties als drie afzonderlijke grondexploitaties te behandelen. De argumenten om de drie grondexploitaties als afzonderlijke projecten te zien zijn als volgt:
- De balanspositie van de lopende grondexploitatie-projecten geeft, bij verwerking als drie afzonderlijke projecten, in de jaarrekeningen een realistischer beeld;
- De projecten zijn niet fysiek met elkaar verbonden; ze liggen zelfs in verschillende gemeenten;
- Elk project heeft een eigen besluitvormings- en vergunningentraject;
- De projecten hebben een verschillende looptijd: Richelleweg is afgerond, Sortie 16 en Woonwijk zitten nog in de planningsfase;
- De projecten hebben een eigen grondexploitatie(grex)-berekening:
- De twee projecten Richelleweg (inmiddels afgerond) en Sortie 16, zijn onderdeel van de Mastergrex Hart van de Heuvelrug. Naast deze projecten bestaat de Mastergrex Hart van Heuvelrug uit een aantal groene projecten én uit grondexploitaties die door de gemeente Soest en Zeist worden uitgevoerd.
- De grex van de Woonwijk VBS vormt samen met die van Park VBS de Grondexploitatie Vliegbasis Soesterberg.
Financieel-administratief gevolg
De wijziging in 2022 heeft tot gevolg dat de verwachte boekwaarden en winstneming, zoals dat gepresenteerd zal worden in de jaarrekening 2022, beter aansluiten bij de werkelijkheid.
- Het saldo van de Voorraden zal circa € 13 miljoen bedragen en bestaat uit het project Woonwijk VBS (€ 6,6 miljoen) en Sortie 16 (€ 6,4 miljoen).
- Het project Richelleweg, dat in de jaarrekening 2021 nog was opgenomen onder de Voorraden, wordt afgesloten. Het in de Voorraden opgenomen resterende voordelige saldo van € 5,823 miljoen wordt ten gunste gebracht van de exploitatie van 2022 en gestort in de bestemmingsreserve (egalisatie) Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg.
De gewijzigde systematiek heeft dus tot gevolg dat de POC-berekening voortaan wordt toegepast op elk van drie grondexploitaties afzonderlijk in plaats van de drie projecten als één geheel. Daardoor worden eventuele resultaten per project via een eigen POC-berekening in het betreffende boekjaar verwerkt via de exploitatie in plaats van dat deze (gedeeltelijk) verantwoord worden onder de Voorraden op de balans.
Fiscale gevolgen
Fiscaal gezien zal de wijziging naar verwachting geen gevolgen hebben. Jaarlijks beoordelen we zelf of er sprake is van een belastingplicht voor de vennootschapsbelasting (VPB) inzake de gebiedsontwikkeling Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg. Daarvoor zetten we de balanswaarde van alle door de provincie gerealiseerde en onderhanden projecten af tegen de gerealiseerde opbrengsten. Deze werkwijze is afgestemd met Ernst & Young Belastingadviseurs.
Eind 2021 volgde uit de opstelling dat het bedrag aan kosten hoger is dan de opbrengsten: het totaal aan investeringen bedraagt ruim € 66 miljoen over de jaren t/m 2021, het positieve resultaat op de Richelleweg bedraagt € 12,4 miljoen (waarvan reeds € 6,6 miljoen in de jaren tot en met 2021 als opbrengst is verantwoord). Bij verrekening van de gemaakte kosten t/m 2021 met de gerealiseerde winst t/m 2021 blijft er nog een aanzienlijk negatief resultaat over.
Gegeven deze ruime marge is de verwachting dat er de komende jaren nog geen sprake zal zijn van een belastingplicht voor de provincie Utrecht. De prognose in de GREX-en 2022 laat zien dat het omslagpunt naar een positief saldo in 2027 ligt.